بررسی رابطه ی بین ویژگی های بصری یک فونت فارسی و بازخوانش پذیری آن

هدف اصلی این تحقیق، بررسی تاثیر ویژگی های بصری فونت های متن فارسی روی بازخوانش پذیری آن ها می باشد. این ویژگی ها، خصوصیاتی هستند که یک طراح گرافیک با توجه به آن ها به طراحی یک فونت یا تایپ فیس می پردازد. می توان گفت در این زمینه به طور خاص، تحقیقات بسیار محدودی صورت گرفته است. روش این تحقیق از منظر داده های پژوهش شبه کمی است. روند کار بدین صورت بوده است که ابتدا، تایپ فیس های پرکاربرد مورد استفاده در متون مختلف شناسایی شده و میزان بازخوانش پذیری آن ها با استفاده از سیستم های اوسی آر؛ که ماشین های خوانش هستند، اندازه گیری شده است. سپس از ویژگی های مختلف بصری فونت ها که در طراحی آن ها اهمیت دارند، اندازه ی ارتفاع های خطوط کرسی از هم و اندازه حفره های متفاوت در حروف، برای تایپ فیس های مورد نظر تحقیق، اندازه گیری شده اند. بنابراین می توان گفت، متغیرهای مستقل در این تحقیق ارتفاع ها و حفره های متفاوت در یک فونت بوده و متغیر وابسته، نرخ بازخوانش پذیری آن فونت می باشد. پس از توصیف و بررسی متغیرها با کمک نمودار و جداول آماری، برای تشخیص و توضیح رابطه ی بین متغیر وابسته و متغیرهای مستقل از برازش مدل آماری مناسب استفاده شده است. نتیجه ی این بررسی ها نشان می دهد که متغیرهای ارتفاع و مقدار حفره ها هر دو روی بازخوانش پذیری فونت ها تاثیرگذار بوده اند؛ اما بازخوانش پذیری فونت ها بیش تر تحت تاثیر ارتفاع های خطوط کرسی گوناگون از هم بوده است و مقادیر حفره ها تاثیر کم تری روی بازخوانش پذیری حروف گذاشته اند. نتایج این تحقیق میزان و چه گونگی تاثیر دو متغیر مورد نظر را روی بازخوانش پذیری فونت های بررسی شده نشان می دهد؛ در واقع با استفاده از این نتایج می توان فونت های موجود را اصلاح کرد و یا در طراحی فونتی جدید برای متن، میزان بازخوانش پذیری آن را با داشتن اندازه ی متغیرهای مورد نظر، پیش بینی کرد و فونتی طراحی نمود که علاوه بر زیبایی بصری، حداکثر بازخوانش پذیری را نیز داشته باشد.